Οι ερευνητικές δραστηριότητες του Ινστιτούτου Βιολογίας εντάσσονται σε τρία Προγράμματα Έρευνας, (1) Βιοχημεία, Κυτταρική και Μοριακή Βιολογία, (2) Δομική Βιολογία και (3) Περιβαλλοντική Βιολογία.
Οι δραστηριότητες του ερευνητικού προσωπικού συμβάλλουν στην εκπλήρωση των στόχων του Ινστιτούτου, οι οποίοι είναι:
Στο Ινστιτούτο Βιολογίας υπάγονται επίσης δύο Μονάδες Παροχής Υπηρεσιών του Κέντρου, το Εκτροφείο Πειραματοζώων, το οποίο υποστηρίζει ερευνητικές δραστηριότητες που διεξάγονται στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» και σε άλλα ερευνητικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας και η Τράπεζα Ιστικών Μοσχευμάτων, η οποία παρέχει δωρεάν και καλύπτει μέρος των αναγκών των νοσηλευτικών ιδρυμάτων της χώρας σε ιστικά μοσχεύματα ανθρώπινης προέλευσης.