Τίτλος Προκήρυξης/Δράσης:   «ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΘΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΣΕ ΤΟΜΕΙΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΙΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΟΔΙΚΟΥ ΧΑΡΤΗ ΤΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ (ESFRI-EUROPEAN STRATEGY FORUM FOR RESEARCH INFRASTRUCTURES ) – ΜΕΛΕΤΕΣ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ»

1.Σκοπός

Η Δράση αφορά την δημιουργία εθνικών δικτύων στους θεματικούς τομείς των 16 Ευρωπαϊκών Ερευνητικών Υποδομών (Ε.Υ) για τις οποίες είχε εκδηλωθεί κατ’ αρχάς ενδιαφέρον από την χώρα μας. Στόχος του ESFRI είναι η υποστήριξη της συνεπούς προσέγγισης στην χάραξη πολιτικής στις Ε.Υ στην Ευρώπη και στην ενίσχυση πολύπλευρων πρωτοβουλιών για τη καλύτερη χρήση και ανάπτυξή τους. Στο πλαίσιο αυτό το ESFRI λειτουργεί ως  συμβουλευτικό όργανο της Ε.Ε.  αποτελούμενο από εκπροσώπους που ορίζονται από  τις αρμόδιες αρχές των Κρατών-Μελών. Το ESFRI εκπόνησε το 2006 τον πρώτο Ευρωπαϊκό Οδικό Χάρτη για τις Ερευνητικές Υποδομές μέσω του οποίου ταυτοποιούνται 34 Ερευνητικές Υποδομές πανευρωπαϊκού ενδιαφέροντος που αναμένεται να καλύψουν τις ανάγκες της Ευρωπαϊκής ερευνητικής κοινότητας σε επιστημονικούς τομείς μεγάλου πανευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, ανεξάρτητα από την χώρα στην οποία θα γίνει η εγκατάστασή τους.

Με τη σχετική εθνική Προκήρυξη (Φεβρουάριος 2009)  κλήθηκαν  οι ενδιαφερόμενοι έλληνες επιστήμονες που δραστηριοποιούνται ερευνητικά σε έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω αναφερόμενους Θεματικούς Τομείς των 16 Ερευνητικών Υποδομών, να δημιουργήσουν ένα δίκτυο που θα λειτουργήσει με σκοπό την καλύτερη ποιοτικά και ποσοτικά, αλλά και αποτελεσματικά, συντονισμένη χρήση τους. Επιπλέον η εθνική προκήρυξη στόχευε στην αποτύπωση μέσω μίας μελέτης σκοπιμότητας όλων εκείνων των στοιχείων που θεωρείται ότι θα αποτελέσουν τη βάση στοιχειοθέτησης συμμετοχής της χώρας μας στην κατασκευαστική φάση συγκεκριμένων ερευνητικών υποδομών.

2. Στόχοι

Επιμέρους στόχοι της Δράσης είναι:

• η καταγραφή και ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης στη χώρα σε σχέση με την  αναγκαιότητα/ζήτηση της «χρήσης» των συγκεκριμένων 16 ερευνητικών υποδομών του ESFRI για τις οποίες έχει εκδηλωθεί επίσημα ενδιαφέρον συμμετοχής και η τεκμηρίωση της σκοπιμότητας ανάληψης (οικονομικών) υποχρεώσεων έναντι της ΕΕ για την χρήση και αξιοποίηση των υποδομών αυτών από την ελληνική ερευνητική κοινότητα,
• η ενημέρωση των μελών του δικτύου για θέματα  διεθνών επιστημονικών και τεχνολογικών εξελίξεων στους θεματικούς τομείς δραστηριοποίησης των συγκεκριμένων 16 Ε.Υ., 
• η αποφυγή της απομόνωσης και του κατακερματισμού των ελληνικών ερευνητικών ομάδων που δραστηριοποιούνται σχετικά προκειμένου να αντιμετωπισθεί η πολυδιάσπαση και η αλληλοεπικάλυψη των ερευνητικών δραστηριοτήτων στους εν λόγω τομείς,
• η διάχυση της ερευνητικής και τεχνολογικής γνώσης στους συγκεκριμένους θεματικούς τομείς μέσω ημερίδων και εκδηλώσεων σε ευρύ αλλά και εξειδικευμένο κοινό,
• η ενθάρρυνση της διεπιστημονικής προσέγγισης στις  ερευνητικές δραστηριότητες στους συγκεκριμένους θεματικούς τομείς ώστε να αναδειχθούν επαρκώς στοιχειοθετημένα επιχειρήματα  για τη  διαμόρφωσης  εθνικής στρατηγικής με στόχο την επιλογή ορισμένων από τις δεκαέξι (16) Ε.Υ. για τις οποίες έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον συμμετοχής από την Ελλάδα.

3. Θεματικοί τομείς προτεραιότητας της Δράσης

Η Δράση εστιάζεται στους ακόλουθους επιστημονικούς και τεχνολογικούς τομείς προτεραιότητας (σε παρένθεση οι αντίστοιχες Ερευνητικές Υποδομές προτεραιότητας που προέρχονται από τον οδικό χάρτη του ESFRI) :

1. Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες (CESSDA, CLARIN, DARIAH, SHARE)

2. Περιβάλλον (ΕΜSO, COPAL, ΕURO-ΑRGO,  LIFEWATCΗ)

3. Ενέργεια (ΗiPER)

4. Βιολογικές και Ιατρικές Επιστήμες (EATRIS, ΙΝFRAFRONTIER, BBMRI)

5. Επιστήμες σχετικές με την Ύλη και αναλυτικές υποδομές (ELI, Χ-FEL)

6. Φυσικές επιστήμες και Μηχανική (KM3Net)

7. e-Υποδομές (PRACE)

4. Ποιους αφορά

H εθνική προκήρυξη απευθύνθηκε στα Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης (Πανεπιστήμια και ΤΕΙ), στους Ερευνητικούς και Τεχνολογικούς φορείς και τους Φορείς του Δημόσιου Τομέα που συμμετείχαν στα 16 δίκτυα Ε.Υ.

5. Επιλέξιμες δραστηριότητες  

Εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας (η οποία αποτελεί το κύριο παραδοτέο  των έργων) για την χαρτογράφηση και αποτύπωση του Ελλαδικού Ερευνητικού χώρου (στους συγκεκριμένους θεματικούς τομείς), την εκτίμηση του αναμενόμενου  κόστους /οφέλους  πιθανής συμμετοχής της Ελλάδας στην κατασκευαστική φάση της  Ε.Υ. (π.χ., επιστημονικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο από τη  χρήση της Ε.Υ., και της δημιουργίας ενδεχόμενης περιφερειακής ή δορυφορικής εγκατάστασης).

6. Επιλέξιμες δαπάνες

• Αμοιβές για νέο προσωπικό ή υφιστάμενο προσωπικό
• Αμοιβές τρίτων (φυσικών ή νομικών προσώπων) περιλαμβανομένων των εξόδων οργανωτών-μελετητών ερευνητών
• Έξοδα υποδοχής φιλοξενίας
• Έξοδα μετακινήσεων εσωτερικού και εξωτερικού
• Παροχές τρίτων

7. Διάρκεια των έργων , προϋπολογισμός και ένταση ενίσχυσης των έργων

• Η χρονική διάρκεια υλοποίησης  των έργων ήταν έξι (6)  μήνες.
• Η Δημόσια Δαπάνη για κάθε έργο ανέρχεται, κατά μέγιστο, στο ποσό των 125.000 €.
• Οι δημόσιοι Φορείς που συμμετείχαν επιχορηγήθηκαν κατά 100% επί του προϋπολογισμού των έργων.

8. Πλαίσιο χρηματοδότησης της Δράσης

Η Δράση συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και από εθνικούς πόρους. Συγκεκριμένα η Δράση χρηματοδοτείται:

• από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα» (ΕΠΑΝ-ΙΙ)  Άξονα Προτεραιότητας (Α.Π.) 1 «Δημιουργία και Αξιοποίηση της Καινοτομίας Υποστηριζόμενης από Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη», καθώς και
• από τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ) - στα οποία ανήκουν οι 5 Περιφέρειες μεταβατικής στήριξης του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ) 2007 – 2013 ως εξής:
  • Ε.Π. Αττικής, Α.Π. 3 «Ενίσχυση της Ανταγωνιστικότητας, της Καινοτομίας και της Ψηφιακής Σύγκλισης»,
  • Ε.Π. Μακεδονίας – Θράκης, Α.Π. 4 «Ψηφιακή Σύγκλιση και Επιχειρηματικότητα στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας» και Α.Π. 5 «Ψηφιακή Σύγκλιση και Επιχειρηματικότητα στην Περιφέρεια Δ. Μακεδονίας»,
  • Ε.Π. Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας-Ηπείρου, Α.Π. 8 «Ψηφιακή Σύγκλιση και Επιχειρηματικότητα Στερεάς Ελλάδας».
  • Ε.Π. Κρήτης και Νήσων Αιγαίου: Α.Π. 6 «Ψηφιακή Σύγκλιση και Επιχειρηματικότητα Περιφέρειας Ν. Αιγαίου».

Η συνολική δημόσια δαπάνη της Δράσης  ανήλθε σε 1,8 εκατ. €